گیربکس یا همان چرخ دنده
شاید تا به حال چندین بار درون یک گیربکس صنعتی و اجزای آن را مشاهده کرده باشید و حتما این سوال برایتان پیش آمده است که دلیل وجود این همه چرخ دنده در آن چیست و اصلا چگونه می توانند این مقدار قدرت را ارتقا و انتقال دهند؟ برای پاسخ به این سوال بیایید تا با مکانیزم چرخ دنده ها آشنا شویم.
اگر بخواهیم با دیدی مفهومی به این قضیه نگاه کنیم می توانیم عملکرد چرخ دنده ها را به اهرم های میله ای شباهت دهیم. ممکن است کمی عجیب به نظر برسد اما با در نظر گرفتن یک میله که بر روی یک تکیه گاه قرار دارد و در یک سر آن جسمی به آن متصل است، به راحتی در می یابیم که هر چه طول میله را افزایش دهیم، نیروی کمتری برای بلند کردن جسم نیاز داریم. حال این موضوع را در ذهن خود نگه دارید و بیایید تا به سراغ چرخ دنده ها و تشابه این دو موضوع بپردازیم. هنگامیکه دو چرخ دنده، یکی با قطر بزرگتر و دیگری با قطر کوچکتر به یکدیگر متصل هستند، وقتی که چرخ دنده ی کوچکتر می چرخد، چرخدنده بزرگتر به دلیل داشتن شعاع بیشتر همانند همان میله اهرم بلند عمل می کند و باعث می شود تا قدرت خروجی از چرخ دنده ی بزرگتر، چند برابر قدرت ورودی چرخدنده ی کوچکتر باشد. به همین ترتیب و با ترکیب چرخدنده های بیشتر با یکدیگر می توانیم قدرت خروجی را به مراتب افزایش دهیم. اما وظیفه ی گیربکس ها صرفا در افزایش گشتاور خلاصه نمی شود.